Selepas kemangkatan Khalifah Harun al-Rashid, Al-Amin iaitu anak kepada Harun al-Rashid naik sebagai khalifah mengenepikan al-Ma’mun yang hanya menjawat jawatan Putera Mahkota.

Pada zaman pemerintahan al-Amin yang berpusat di Baghdad, dua calon pengganti khalifah iaitu al-Ma’mun berada di Khurasan dan al-Qasim berada di Al-Jazirah.

Al-Amin yang nak anaknya Musa bertindak mengenepikan al-Ma’mun dan al-Qasim untuk naik sebagai khalifah selepas baginda. Tindakan pertamanya ialah memanggil al-Qasim daripada Al-Jazirah dan terus melucutkan jawatan beliau.

Al-Amin sampaikan surat kepada al-Ma’mun jemput beliau datang ke Baghdad atas alasan rindu dan nak berbincang. Bila al-Ma’mun tak jawab surat tu, al-Amin mula bertindak hantar 4 wakil berunding.

Beliau arah al-Ma’mun pulangkan beberapa wilayah dan juga serahkan kutipan cukai kepada al-Amin.

Al-Ma’mun atas nasihat pembesar terutama al-Fadhl ibn Sahl tolak semua arahan al-Amin.

Salah seorang wakil al-Amin yang datang tadi jadi tali barut sampaikan segala rahsia Baghdad kepada al-Ma’mun. Beliau ialah al-Abbas ibn Musa.

Pembesar al-Ma’mun, al-Fadhl ibn Sahl ada peranan besar dalam persediaan perang saudara dengan al-Amin. Beliau sedar al-Amin taklah kuat mana. Lebih-lebih lagi bila ramai di kalangan tentera al-Amin berasal dari Khurasan.

Bibit-bibit perang saudara bermula pada 811 bila al-Amin bertindak lucutkan jawatan Putera Mahkota dari al-Ma’mun. Tindakan al-Amin ni adalah atas nasihat al-Fadl ibn Rabi’.

Al-Fadhl ibn Sahl berpakat dengan al-Abbas supaya nasihat al-Amin melantik Ali bin Isa bin Mahan sebagai ketua pasukan tentera menyerang al-Ma’mun di Khurasan.

Pertempuran pertama perang saudara berlaku pada 811. Tentera al-Amin berjaya ditewaskan oleh pasukan al-Ma’mun yang dipimpin oleh Tahir ibn al-Husayn dan Ali bin Isa turut terbunuh.

Perang saudara al-Amin dengan al-Ma’mun berakhir pada 813 apabila al-Amin turut terbunuh. Dengan terbunuhnya al-Amin maka al-Ma’mun mula menjadi khalifah sebagai Abbasiyah ke-7.

Oleh: Azizul Farhan

___

Mesti korang baru first time dengar pasal perang saudara ni, perang ni jugak dikenal sebagai Fitnah Keempat dalam sejarah Islam. Selam lebih dalam titik hitam dalam sejarah Islam ini yang turut dimuat dalam KITAB TAMADUN ISLAM seperti bagaimana Revolusi Abbasiyyah berlaku dan sebagainya. Dapatkan Segera!

bit.ly/ktislam