Baru-baru ini, sekumpulan pengkaji arkeologi sibuk mengkaji tapak Thonis-Heracleion di Teluk Abu Qir, Mesir. Dalam kesibukan itu, mereka dikejutkan dengan penemuan artifak bakul buah di situ. Apabila ia diuji untuk pentarikhan karbon, ia dikatakan telah wujud sekitar abad keempat SM!

Sebelum kemunculan Iskandariah, Thonis-Heracleion merupakan pelabuhan penting Mesir semasa era Yunani. Ia terletak 32 km dari Iskandariah dan diasaskan pada abad ke-12 SM. Bagaimanapun, selepas Iskandariah diasaskan oleh Alexander the Great pada abad keempat SM, semua aktiviti perdagangan beralih ke situ dua abad kemudian.2

Franck Goddio yang mengetuai ekspedisi arkeologi bawah air dari Institut Arkeologi Bawah Air Eropah (IEASM) berpandangan bakul buah ini sama ada disimpan di ruang bawah tanah. Atau ia ditanam bersama dengan ma.yat sebagai persembahan kepada dewa-dewi. Semasa ditemui bersama ratusan artifak seramik dan gangsa, bakul buah itu mengandungi kacang doum dan biji anggur.

Thonis-Heracleion hilang dari catatan sejarah pada abad kedua SM selepas ditenggelamkan ke dalam lautakibat gempa bumi dan ombak besar. Bagaimanapun, siri gempa bumi dan ombak besar bukan saja mengakibatkan kota tersebut tenggelam ke dasar laut. Peristiwa ini turut menyaksikan lebih 110 km persegi kawasan Delta Nil tenggelam termasuk satu lagi kota Yunani, Canopus.

Thonis-Heracleion dilupakan selama berabad-abad lamanya sebelum ia ditemui semula oleh Goddio 20 tahun lepas. Dan sehingga hari ini, beliau melihat kota lama Yunani itu sebagai sebuah tapak arkeologi bawah air yang menarik untuk dikaji pakar-pakar arkeologi.

Contoh paling mudah, penemuan bakul buah itu. Tambah Goddio, ia langsung tidak terusik sekaligus menunjukkan ia digunakan untuk tujuan pengebumian dan disimpan di ruang bawah tanah. Kesimpulan beliau turut disokong dengan penemuan tumulus dan makam yang ditemui berhampiran dengan bakul buah sama. IEASM percaya kebanyakan objek pengebumian di makam berkenaan ditinggalkan oleh para pedagang yang tinggal di kawasan berhampiran.

Goddio percaya kawasan tersebut tertutup untuk tempoh yang lama berikutan mereka tidak menemui mana-mana artifak dari abad keempat SM sebelum ini. Dan ia disimpan dalam ratusan seramik yang diimport dan diletakkan dalam keadaan tersusun. Selain seramik, mereka turut menemui pelbagai artifak gangsa termasuk patung Dewi Osiris, dewi kesuburan mengikut kepercayaan masyarakat Mesir Purba.

Pasukan pengkaji turut menemui bangkai kapal ghali era Ptolemy yang berukuran 25 meter panjang. Menariknya, kapal ini menggunakan reka bentuk kapal sama yang digunakan orang Mesir Purba untuk kapal mereka seperti tapak yang rata bagi memudahkan pelayaran merentasi Delta Nil yang cetek. Tambah Goddio, hanya 3% daripada kota Thonis-Heracleion yang berjaya diekskavasi.

Kini, mereka mahu meneroka lebih banyak kawasan untuk ekskavasi. Ini bagi membolehkan mereka menyusun mana-mana artifak yang ditemui mengikut kronologi era asalnya.

RUJUKAN:

Sahir. (2021). 2,400-Year-Old Fruit Baskets Found Underwater at Thonis-Heracleion, Egypt!. Ancient-Origins.

Sumber gambar: Christoph Gerigk / Franck Goddio /  Hilti Foundation