Kadangkala jalan mudah sesak (jammed) walaupun di depan tiada kemalangan, tiada kereta masuk dari lorong lain atau tidak hujan. Apabila jalan mula tak sesak, kita pelik kenapa awal² tadi boleh sesak sedangkan tak ada apa-apa pun.

Ini fenomena “phantom jam” disebabkan hanya kereta terlalu banyak.

Apabila kereta banyak, satu cara untuk pastikan kereta berjalan lancar ialah dengan memastikan setiap kereta kekalkan kelajuan yang sama dan berada dalam jarak optimum (tak terlalu dekat atau jauh) antara kereta lain.

Kalau kereta semua ikut rapat², dan satu kereta mula perlahan tiba², akan mengakibatkan kereta² di belakang pun akan ikut perlahan, lalu mengakibatkan kesesakan. Lebih kurang macam kesan domino.

Memperlahan kereta tiba-tiba boleh berlaku disebabkan oleh banyak faktor seperti memotong, ada orang nak masuk lorong dan sebagainya. Kalau kereta banyak, tak sesuai sebenarnya memotong kerana akan bertambah sesak dan berlakunya “phantom jam”.
Ada kemalangan di seberang jalan pun boleh akibatkan “phantom jam”. Lorong anda tak ada kemalangan, tapi lorong sebelah sana ada kemalangan. Mesti ada yang perlahankan kereta tiba-tiba sebab nak ambil gambar. Macam gampang.

Baru satu kereta. Kalau banyak kereta macam ini? Bertambah teruk kesesakannya.
Menariknya, ada kajian dibuat, cuma semut sahaja yang dapat elakkan “phantom jam” ini. Dalam satu lorong kecil, semut dapat bergerak dengan lancar walaupun mereka banyak.
Sebabnya apa? Sebab mereka mempunyai tujuan yang sama, mereka bekerjasama dan ada koordinasi.

Manusia tak sebegitu. Setiap individu di atas jalan raya mempunyai tujuan masing², mempunyai kecemasan masing² dan kita berkecenderungan mementingkan diri sendiri di atas jalan raya.

Yang penting urusan aku selesai dulu, urusan orang lain boleh pergi mampus.
Ada orang cakap, kalau semut pandu kereta, kesesakan pun berlaku. Tak betul kerana manusia yang tak pandu kereta pun boleh sesak macam nak keluar stadium dan keluar masjid waktu solat Jumaat. Asasnya pandu tak pandu, kalau perangan pentingkan diri, memang sesak gamaknya.

Maka, nak selesaikan masalah trafik ini sebenarnya semudah mengurangkan penggunaan kenderaan peribadi dan banyak gunakan pengangkutan awam terutamanya kereta api. Sebab apa?

Sebab kereta api dapat bawa individu² pentingkan diri ini dalam satu koordinat yang tersusun.

Kau nak cepat ke, kau ada kecemasan ke, kau nak rilek ke, pergi mampus sebab semua orang bergerak dalam satu kelajuan yang sama.

Tapi itulah, pengangkutan awam kita pun tak efisyen seperti di Jepun. Nak tunggu pun sampai 30 minit. Bergerak pun paling laju 30 km/j.

Sebab itulah ramai lebih suka naik kenderaan sendiri. Tapi kalau efisyen, kesesakan jalan raya dapat dikurangkan sebab orang akan prefer kenderaan awam. Kenderaan atas jalan raya makin kurang.