Jika disebut nama Aziz Ishak, mungkin tak ramai yang mengenali beliau melainkan para pecinta sejarah, terutamanya sejarah politik tanah air. Berlainan dengan abangnya, Yusof Ishak yang merupakan figura yang cukup terkenal, lebih-lebih lagi apabila Yusof dilantik sebagai Presiden Singapura yang pertama.

Kisah Aziz Ishak ini tidak kurang hebatnya, antara kisah yang paling diingati apabila beliau bertengkar dengan Sir Gerald Templer, Pesuruhjaya Tinggi British di Malaya pada ketika itu. Seperti abangnya, Aziz juga turut dilahirkan di Trong, Perak . Pada mulanya, Aziz ingin bersekolah di Kolej Melayu Kuala Kangsar. Namun, dek kerana statusnya yang bukan berasal dari golongan bangsawan, permohonan beliau itu ditolak. Lantas, beliau bersekolah di Sekolah Victoria Bridge dan seterusnye ke Raffles Instituition, Singapura.

Di alam persekolahannya, Aziz mula rapat dengan beberapa individu yang kemudiannya turut mencatat sejarah sebagai tokoh seperti Sardon Jubir, Hamid Jumaat dan Ahmad Ibrahim. Beliau juga sering menulis artikel-artikel lalu diterbitkan di ruangan akhbar Warta Malaya melalui bantuan abangnya, Yusof yang bekerja di sana.

Setelah menamatkan Senior Cambridge,  Aziz menyertai perkhidmatan awam dan dilantik sebagai pegawai perikanan seperti bapanya dan ditempatkan di Port Dickson . Kemudian, beliau diarahkan untuk berpindah ke Kuantan dan seterusnya ke Kuala Krau.

Di Kuantan, beliau amat bersimpati dengan nasib yang diterima oleh nelayan tempatan di sana dan beliau sering membawa nasib mereka ke pihak atasan. Di Kuala Krau pula, pegawai atasannya sering menyuruhnya membaca sahaja buku berkaitan perikanan berbanding turun ke kawasan nelayan. Hal ini membuatkan Aziz benci terhadap penj.a.jah pada ketika itu.

Ketika p.eran.g meletus, Aziz ketika itu berkhidmat  sebagai Ketua Bahagian Perikanan di Singapura. Dikhabarkan, Aziz pernah dip.ukul beramai-ramai oleh tent.era Jepun kerana beliau enggan memberikan lesen kepada pemborong yang juga merupakan seorang t.ent.era.

Sewaktu Malayan Union hendak ditubuhkan, Aziz kerap mengkritik British bahawa tindakan British itu salah sama sekali. Beliau juga mengkritik UMNO yang dibarisi oleh anak-anak bangsawan tanpa hala tuju yang jelas menurutnya lagi.Dalam bidang politik, Aziz bersama Abdul Samad Ismail menubuhkan Gerakan Angkatan Melayu Sedar (GERAM) pada 1946.

Namun, apabila GERAM diharamkan oleh British pada 1948, Aziz mengikuti abangnya sebagai wartawan dan ditempatkan di Kuala Lumpur. Aziz juga satu-satunya wartawan yang dilantik sebagai Ahli Majlis Perundangan Perseketuan. Beliau sering menggesa kerajaan agar menamatkan darurat.

Pada tahun 1950, Aziz menyertai UMNO dan turut bersama Dato’ Onn menubuhkan IMP. Aziz kemudian dilantik sebagai Timbalan Pengerusi IMP Kuala Lumpur  dan turut bertanding bagi kawasan Sentul semasa Pilihan Raya Bandaran Kuala Lumpur 1952, namun beliau tewas.

Di dalam bidang kewartawanan, antara yang paling diingati ketika beliau mewakili Utusan Melayu membuat liputan semasa Majlis Pertabalan Ratu Elizabeth pada 1951 di London. Di London, beliau menggambarkan keadaan itu seperti wayang opera cina. Apabila pihak pemerintah mendapat laporan mengenai hal tersebut, Aziz segera dipanggil oleh Sir Gerald Templer.

Di pejabat Templer, mereka berdua saling bert.ikam lidah dan Aziz digelar sebagai wartawan tikus oleh Templer. Templer turut mencabar Aziz agar melaporkan kejadian tersebut di ruangan akhbar Utusan. Aziz yang terasa tercabar itu segera keluar dari pejabat tersebut dan menghempas pintu dengan kuat dan berkata beliau akan melaporkannya.

Pada  April 1953, Aziz menyertai UMNO semula atas pujukan Tunku dan turut terlibat semasa Sidang Meja Bulat Perikatan untuk Pilihan Raya Malaya yang pertama. Aziz kemudiannya dilantik sebagai Ketua UMNO Selangor dan Ketua Perikatan Selangor.

Beliau juga turut bertanding sebagai calon bagi Parlimen Kuala Langat pada 1955 dan menang di dalam pertandingan itu.  Manifesto beliau pada ketika itu tertumpu kepada isu bahasa Melayu, pertanian, ekonomi dan hak orang Melayu.

Walaubagaimanapun, manifesto yang dibawa oleh Aziz pada ketika itu kurang mendapat perhatian dari kebanyakan pemimpin Perikatan kerana tujuan utama mereka pada ketika itu ialah untuk merdeka. Ini menyebabkan hubungan Aziz dan rakan kabinet lain mulai renggang.

Aziz juga mahukan para pegawai British yang ada pada ketika itu ditukar kepada rakyat tempatan dan beliau juga kerap memperjuangkan isu kebebasan akhbar yang amat dikongkong ketika pemerintahan British.

Aziz juga turut bersama di dalam kabinet pertama Tunku Abdul Rahman selepas merdeka dan dilantik sebagai Menteri Pertanian. Beliau juga pernah memangku jawatan Menteri Pendidikan ketika Khir Johari sedang bercuti. Aziz merupakan individu yang bertanggungjawab menukarkan nama “sekolah rakyat” kepada “sekolah kebangsaan”.

Di dalam tempohnya sebagai Menteri Pertanian,  Aziz kerap memperjuangkan nasib-nasib petani tempatan yang tidak terbela. Beliau juga pernah mencadangkan agar kilang baja urea diwujudkan pada 1961 bagi membantu para petani. Namun, cadangan beliau ini tidak dipersetujui oleh Tunku atas alasan perbelanjaan yang besar . Aziz merasakan bahawa Tunku cuba untuk melindungi kilang baja British bagi mengelakkan persaingan.

Aziz kemudian dipindahkan ke Kementerian Kesihatan pada 1963 dan beliau terus meletakkan jawatan dan keluar dari UMNO. Aziz kemudian menubuhkan Parti Konvensyen Negara untuk bertanding semasa Pilihan Raua Umum 1964.

Ketika era Konfrotasi, Aziz bersama tokoh-tokoh kiri yang lain telah ditang.kap di bawah Akta Keselamatan Dalam Negeri (ISA) kerana dituduh sebagai pengkhianat dan bekerjasama dengan pihak Indonesia. Walaubagaimanapun, Aziz menafikan dakwaan tersebut.

Setelah dibebaskan, Aziz menjalani kehidupan beliau sebagai rakyat biasa sehinggalah ke akhir hayatnya. Beliau juga turut menolak sebarang penganugerahan sepanjang hidupnya. Aziz selayaknya dikenang sebagai seorang menteri yang berani dan lantang dalam memperjuangkan isu rakyat.

Hal ini juga turut diakui oleh Tun Abdul Razak. Beliau mengatakan bahawa beliau sering memerhatikan dan kagum dengan cara Aziz dalam mengendalikan isu-isu pertanian, terutaamanya bagi menghapuskan orang tengah.

Al Fatihah buat Aziz Bin Ishak.

RUJUKAN:

Aziz kept bucking his British bosses. The Star Online. (2007, August 6). https://web.archive.org/web/20110521071022/http://thestar.com.my/news/story.asp?file=%2F2007%2F8%2F6%2Fnation%2F18503612&sec=nation.