Dalam era moden ini, ten.te.ra khususnya pasukan khas memakai topeng setiap kali terlibat dalam operasi rahsia. Pemakaian topeng bertujuan untuk melindungi identiti mereka daripada diketahui pihak musuh. Tetapi untuk artifak serpihan topeng yang dijumpai di Hadrianopolis, ia lebih kepada artistik dan untuk tujuan latihan.

Penemuan yang dibuat oleh sekumpulan pengkaji arkeologi dari Universiti Karabuk ini mengesahkan bahawa wilayah ini merupakan sebahagian daripada jajahan takluk Rom. Hadrianopolis yang terletak di Paphlagonia berhampiran Eskipazar, Karabuk merupakan bandar garison ten.te.ra Rom semasa empayar tersebut berkuasa.

Kerja-kerja ekskavasi di kota berkenaan sejak 2003 mendedahkan pelbagai penemuan menarik termasuk 14 buah struktur lama. Antara struktur tersebut ialah dua tempat mandi, dua buah gereja, sebuah teater dan sebuah vila dengan dataran – tempat serpihan topeng itu ditemui.

Hadrianopolis mula dikenali dalam dunia arkeologi menerusi penemuan mozek-mozek di dua gerejanya. Mozek-mozek ini bukan sekadar memaparkan imej haiwan tetapi imej dua buah sungai iaitu Sungai Euphrates dan Sungai Tigris. Selain itu, ia turut dikenali sebagai tempat kelahiran dua santo Kristian iaitu Alypios the Stylite dan Stylianos of Paphlagonia.

Pengkaji arkeologi percaya serpihan topeng ini merupakan sebahagian daripada topi keledar ten.te.ra berkuda Rom yang digunakan semasa latihan sukan berkuda atau hippika gymnasia dalam Bahasa Latin. Topi keledar ini terdiri daripada tiga bahagian iaitu topeng muka, pengikat dahi dan pelindung telinga dan leher di setiap bahagian.

Acara sukan berkuda ini dilihat bukan sekadar memantapkan kemahiran ten.te.ra mengendalikan kuda. Tetapi ini juga merupakan peluang menonjolkan kemahiran mereka kepada orang ramai. Satu contoh topi ini ialah Topi Keledar Nijmegen yang dijumpai di Nijmegen, Belanda pada 1915.

Mengikut sejarawan Yunani Arrian, dalam hippika gymnasia, penunggang dikelaskan mengikut pangkat atau keupayaan mereka mengendalikan kuda. Penunggang hebat biasanya memakai topi keledar besi atau gangsa yang disadur dengan emas bagi menarik perhatian penonton. Tidak seperti topi besi biasa, ia bukan saja melindungi wajah penunggang tapi menunjukkan rupa sama dalam kalangan mereka.

Setakat artikel ini ditulis, kerja-kerja ekskavasi masih berjalan di Hadrianopolis. Mengikut pasukan pengkaji, artikel kecil akan dibawa ke muzium untuk dibersihkan dan dipulihara sebelum dipamerkan. Manakala artifak atau struktur yang tidak dapat dipindahkan akan terus dipulihara sementara ia dikeluarkan. Ini sebagai persiapan pihak kerajaan Turki untuk menjadikannya sebagai satu lagi tarikan pelancong di Karabuk.

Kalau anda berminat dengan sejarah Tamadun Rom, bolehlah membeli buku terbaru kami, KITAB TAMADUN ROM yang sedang ada promosi di Shopee. Boleh beli di: https://bit.ly/30VoLai

RUJUKAN

Randall, I. (2021, 23 November). Roman soldier’s cavalry FACE MASK dating back 1,800 years is uncovered in Turkey, confirming the existence of the Roman Empire in the region. Daily Mail.